پیشینه تحقیق تعهد سازمانی و عملکرد شغلی

در فرهنگ آکسفورد تعهد؛ الزامی است که آزادی عمل را محدود می‌سازد در فرهنگ دهخدا به معنای عهد نو کردن، تازه کردن پیمان و نگاه داشتن چیزی و تیمار داشتن است. «یاووز»^{^[1]} (2010) معتقد است تعهد سازمانی یکی از فعالیت‌های اساسی و از اهداف نهایی تلاش سازمان‌ها برای ادامه حیاتشان می‌باشد. علت آن به خاطر این است که افرادی که سطح بالایی از تعهد سازمانی دارند بیشتر سازگارند، راضی‌اند، بهره‌ورترند، با حس وفاداری قوی و پاسخگویی زیاد کار می‌کنند و برای سازمان هزینه کمتری دارند(یاووز،2010).

«کوهن»^{^[2]}(2003) تعهد را چنین تعریف می‌کند: تعهد نیرو و توانی است که افراد را ملزم و موظف می‌کند تا در راستای یک یا چند هدف، رفتار و کنش‌های مربوط به هم را ایفا کنند(زکی، 1390: 99).

تعهد سازمانی را به معنی حمایت و پیوستگی عاطفی با اهداف و ارزش‌های یک سازمان، به خاطر خود سازمان و دور از ارزش‌های ابزاری آن وسیله‌ای برای دستیابی به اهداف دیگر تعریف می‌کنند(اسماعیلی، 1380: 37).

«کات» و «شادور»^{^[3]}(2000) معتقدند که: تعهد پاسخی احساسی است که توسط رفتار، اعتقادات و نگرش افراد سنجیده می‌شود و تمام سطوح پایینی و بالایی سازمان را دربرمی‌گیرد(عوض پور، 1386: 33).

«مرتضی مطهری» درباره تعهد چنین می‌گوید: «تعهد به معنای پایبندی به اصول و فلسفه یا قراردادهایی است که انسان به آن معتقداستوپایداربهآن‌ها می‌باشد. فرد متعهد کسی استکهبهعهدوپیمانخودوفادار باشدواهدافیراکهبهخاطرآن‌هاوبرایحفظپیمانبستهاستصیانتکند»(اسماعیلی، 1380: 67).

تعهد سازمانی جهت گیری یا نگرشی است که هویت فرد را به سازمان مرتبط یا وابسته می‌کند. همچنین تمایل عاملان اجتماعی به اعطای وفاداری خویش به سیستم‌های اجتماعی تعریف می‌کنند(اسماعیلی، 1380: 37).

از نظر «می‌یر» و «آلن»(1990) تعهد سازمانی ساختاری چندبعدی است که احساس تعلق و وابستگی افراد نسبت به سازمانشان را توصیف می‌کند(مارکویتز و همکاران^{^[4]}، 2008).

«پورتر» و همکارانش^{^[5]}(1994) تعهد سازمانی را در درجه نسبی تعیین هویت فرد با سازمان و مشارکت او در آن تعریف کرده‌اند. در این تعریف، تعهد سازمانی سه عامل زیر را شامل می‌شود.

- اعتقاد به اهداف و ارزش‌های سازمان و پذیرش آن‌ها

- تمایل به تلاش شدید در راه سازمان

- تمایل شدید به ادامه عضویت در سازمان(حسینی، 1388: 9).

برخی از صاحبنظران معتقدند تعهد سازمانی را می‌توان در دو دیدگاه تقسیم‌بندی نمود:

الف) دیدگاه دو بعدی

ب) دیدگاه سه بعدی

اولین بعد دیدگاه دوبعدی تعهد رفتاری است که بیشتر ناظر بر ترک خدمت و یا غیبت می‌باشد. به عبارت دیگر، تعهد رفتاری را می‌توان قصد و نیت کارمندان برای ماندن در سازمان تعریف کرد. دومین بعد دیدگاه دوبعدی، تعهد نگرشی است. منظور از تعهد نگرشی، داشتن تعهد به ارزش‌ها و اهداف سازمان و سازگاری با آن‌ها است. این دو بعد در اصول کلی همسو می‌باشند و هرگز در مقابل یکدیگر قرار نمی‌گیرند؛ بلکه مکمل یکدیگر هستند. بنابراین مدیران باید سعی کنند بین رفتار و نگرش کارمند روابط پویایی را حاکم کنند که این امر نیازمند آموزش مداوم آن‌ها است(طالعی، 1389: 44).

[1]Yavuz

[2].Kowhn

[3].Katt

[4]Markovits et al

[5]. Mowday ,R.T & Porter, W l & Steers

مبلغ قابل پرداخت 18,000 تومان